So'nggi paytlarda ijtimoiy tarmoqlarda 17 yoshli Buxoro yashovchisi tomonidan kriptovalyuta savdosi orqali bir necha million dollar ishlab topish bilan bog'liq jinoyat ishi faol muhokama qilinmoqda. Ushbu yosh yigitni OAV «talantli yigit» deb atagan.
Shuningdek, ta'kidlaganidek, IIV axborot xizmatining rahbari Shohrux G'iyosov, bu yosh kishi oddiy «virtual valyutachilar» faoliyati bilan shug'ullangan — foydalanuvchilarga Telegram'da yopiq kanallar va guruhlar orqali kriptovalyutani sotib olish va sotishlariga yordam bergan.
«Virtual valyutachilar» faoliyati
Bugungi kunda Telegram'da foydalanuvchilar kriptovalyutani sotib oladigan va sotadigan anonim kanallar va guruhlar faoliyat yuritmoqda. Ushbu kanallarda sotuvchilar va xaridorlar bir-birini topib, elektron pulni kriptovalyutaga yoki aksincha almashtiradi. Bunday operatsiyalar «virtual valyutachilar» orqali amalga oshiriladi.
O'z xizmatlari uchun ular o'tkazilgan mablag'ning 0,1–2% miqdorida komissiya oladilar. Shuningdek, o'tkazuvning anonimlik darajasi yuqori bo'lsa, komissiya ham shuncha yuqori bo'ladi.
Bunday operatsiyalar uchun «virtual valyutachilar» Binance kabi maxsus platformalardan foydalanadilar, bu esa ularga bir kriptovalyutani boshqasiga yoki uni naqd pulga (dollar, evro, rubl va boshqalar) aylantirish imkonini beradi.
«Virtual valyutachilar» faoliyati bilan bog'liq xavflar
Afsuski, yirik firibgarlar va giyohvand moddalar, qurol, odamlar va bolalar pornografiyasi savdosi bilan shug'ullanuvchi jinoyat guruhlari anonim kriptoaktivlardan hisob-kitoblar uchun tobora ko'proq foydalanmoqda. Terroristik tashkilotlar ham o'z faoliyatlarini moliyalashtirish uchun kriptovalyutani qo'llamoqda.
Bu, kriptovalyuta naqd pulni tez va anonim ravishda dunyoning istalgan nuqtasiga o'tkazishga imkon berishi bilan bog'liq. «Virtual valyutachilar» ushbu jinoyatlarda, bilib yoki bilmay, vositachilar bo'lib qolmoqda, bu esa jiddiy xavotir uyg'otadi.
«Virtual valyutachi» faoliyatiga oid ishning tergovi
Yuqorida tilga olingan jinoyat ishida gumonlanuvchi 17 yoshli Z.M. Binance platformasi orqali yetti oy davomida 34 milliard so'm miqdorida 4 mingdan ortiq shubhali operatsiyalarni amalga oshirgan. Ushbu xizmatlar uchun u vositachilik to'lovi olgan.
Ushbu operatsiyalarni tahlil qilish shuni ko'rsatdiki, mablag'larning katta qismi pensiya, ish haqi va onlayn kredit kartalaridan kelgan. Bu mablag'larning firibgarlik yo'li bilan olinganligiga va ularni qonuniylashtirish hamda izlarni yashirish uchun ishlatilganligiga shubhalar mavjud.
Oqibatda, oxirgi javobni tergov va sud berishi kerak, ular to'liq ravishda ayblanmaslik tamoyilini saqlab qoladi.
Jamoatchilik fikri va tergov
Ijtimoiy tarmoq foydalanuvchilarining ayrimlari ushbu jinoyat ishi haqida ma'lumot tarqatib, jamoatchilikni chalg'itmoqda va ob'ektiv tergovga to'sqinlik qilmoqda. Ular ish materiallariga kirish imkoniga ega bo'lmagan holda va qonunchilik talablarini bilmasdan, noprofessional va populistik bayonotlar berishmoqda, deb ta'kidladi G'iyosov.