Qonunga ko'ra, ko'p qavatli uy qurilishi tugallangandan va uning atrofidagi hududni obodonlashtirgandan so'ng foydalanishga topshiriladi, bu Qurilishda ulushli ishtirok to'g'risidagi nizom da ko'rsatilgan (O'zbekiston Respublikasi Prezidentining 2020 yil 28 maydagi № ПП-4732 qaroriga ilova). Ammo amalda, qurilish jarayonida ko'pincha faqat binolarga e'tibor beriladi, hovlilar va yaqin hududlarni obodonlashtirish esa ikkinchi darajali masala bo'lib qoladi.
Shu kabi vaziyatga Toshkentning Yakkasaroy tumanidagi 1-chi Muqimiy ko'chasi manzilidagi uy aholisining duch kelganligi ma'lum. Yangi qurilgan ko'p qavatli uy etarli ko'cha yoritgichisiz foydalanishga topshirildi. Oldin hovlida yangi ko'p qavatli binoning qurilishi ko'zda tutilmagan edi. Qorong'u hovli, zich butalar va daraxtlar sababli, bu hudud shovqinli kompaniyalar yig'iladigan joyga aylangan, bu esa aholi uchun noqulaylik tug'dirgan. Ular bolalarining xavfsizligi haqida xavotirga tushishgan va hovliga chiqishni istamasdilar.
Aholi yoritishni yaxshilash va ko'cha chiroqlarini to'sib turgan daraxtlar shoxlarini kesish bo'yicha tuman hokimiyatiga murojaat qildilar. Ammo hokimiyatdan javob yoki reaktsiya kelmadi. Muammoni hal qilish uchun aholidan biri O'zbekiston Prezidenti portaliga murojaat qildi. Tuman hokimiyati bir necha hafta ichida vaziyatni o'rganish uchun komissiya yubordi, u aholi haqidagi da'volarning haqiqatini tasdiqladi.
“Toshshahar nur” DUK xodimlari elektr ta'minoti kabellarini tekshirib, yoritish manbalarini joylashuvini optimallashtirdilar. Qorong'u hududlar qisman yo'qolgan, ammo ishlar natijasida yozma javobda murojaatdagi kamchiliklarni bartaraf etish uchun qo'shimcha chiroqlar kerakligi ta'kidlangan. DUK yangi ustunlarni o'rnatish qo'shimcha mablag' va vaqt talab etishini ma'lum qildi.
Shuningdek, hokimiyat javobida daraxtlarni kesish masalasi O'zbekiston Prezidentining yashil ekinlarni himoya qilish bo'yicha farmoni doirasida ko'rib chiqilishi mumkinligi qayd etilgan. Hovlini yoritishni yaxshilash maqsadida daraxt shoxlarini kesish bo'yicha murojaat qilish tartibi va metodologiyasi https://license.gov.uz saytida joylashtirilgan, lekin bu boshqa bir material uchun mavzu. Muhimi, yoritish asboblari ko'chirilgandan so'ng yoritish yaxshilanib, shovqinli kompaniyalar qorong'ulikda o'tirishga qiziqishni yo'qotdilar.
Shunga o'xshash muammolarga duch kelgan aholi uchun bir necha tavsiyalar mavjud:
Hovlilarning yoritilishi muammosi Toshkentning ko'plab tumanlari uchun dolzarb masala bo'lib qolmoqda. Tajriba shuni ko'rsatadiki, fuqarolarning qat'iyligi va elektron platformalardan foydalanish muammolarni hal qilishni tezlashtirishi mumkin. Ammo shuni unutmaslik kerakki, shikoyat berish — bu faqat boshlanishi. Haqiqiy o'zgarishlarga erishish uchun vaziyatni nazoratda ushlab turish va davlat xizmatchilarining mas'uliyatdan qochishiga yo'l qo'ymaslik zarur.
Foydalanuvchilar uchun qo'shimchalar va resurslar
“Jismoniy va yuridik shaxslarning murojaatlari to'g'risida” qonun
“Davlat hokimiyati va boshqaruv organlarining faoliyati ochiqligi to'g'risida” qonun
Prezident qarori – “Atrof-muhitni muhofaza qilish va ekologik nazorat sohasida davlat organlarining faoliyatini tashkil etish chora-tadbirlari to'g'risida”
Prezident farmoni RUz Yashil ekinlarni ko'paytirish ishlarini tezlashtirish chora-tadbirlari to'g'risida
Murojaatlarni qayd etish uchun resurslar:
O'zbekiston Prezidenti virtual qabulxonasi
Toshkent shahar xizmatlari hamkorligi xizmati – Xalq Nazorat
Quruq daraxtlarni kesish bo'yicha yechimlar portali
Marat Smagin, Anhor.uz muallifi