Energetika sohasida 18 yangi obyekt ishga tushirildi, yana 6 quvvat qurilishiga start berildi.

Ushbu loyihalar mamlakatning energetika tizimini mustahkamlashga qaratilgan keng ko'lamli ishlarning bir qismidir. O'tgan yil dekabrda 5 ta quyosh va 1 ta shamol elektr stansiyalari ishga tushirilgan. Davlat rahbarining mintaqalarga safarlari davomida ko'plab yangi loyihalarni amalga oshirish boshlandi.

Bugun 7 milliard dollardan ortiq umumiy qiymatga ega 24 ta loyiha ishga tushirildi. Xususan, Buxoro, Navoiy, Namangan va Toshkent viloyatlarida 5 ta quyosh va shamol elektr stansiyalari 2,3 ming megavatt quvvatga ulanib, 5 ta yuqori voltli podstansiyalar ham ishga tushirildi.

O'zbekistonda, Andijon va Farg'ona viloyatlarida 300 megavatt quvvatga ega energiya saqlash tizimi yaratildi. Qashqadaryo viloyatida 400 megavatt quvvatga ega elektr stansiyasi ishga tushirildi, Toshkentda zamonaviy kogenereatsiya stansiyasi, Andijon, Surxondaryo va Toshkent viloyatlarida esa 4 ta kichik gidroelektr stansiya qurildi.

Bundan tashqari, Farg'ona, Samarqand, Navoiy, Toshkent viloyatlarida va Toshkent shahrida 2,5 gigavatt umumiy quvvatga ega 6 ta energetika ob'ektlarini qurish boshlandi.

Ushbu yangi loyihalar kelgusi yillarda qo'shimcha ravishda 9,5 milliard kilovatt-soat elektr energiyasini ishlab chiqarishga, 2,5 milliard kub metr tabiiy gazni tejashga va 4,6 million tonna zararli gazlar chiqarilishini oldini olishga imkon beradi.

Eng muhimi, 4 milliondan ortiq oilalar uzluksiz va ekologik toza energiya bilan ta'minlanadi.

Bu shuningdek, boshqa iqtisodiyot sohalarida 4 milliard dollar miqdorida qo'shimcha qiymat yaratishga zamin yaratadi.

Umuman olganda, 2025 yilda mamlakatimizda 84 milliard kilovatt-soat elektr energiyasi ishlab chiqariladi, bu 2016 yilga nisbatan 25 milliard kilovatt-soat yoki 1,5 barobar ko'pdir.

Tadbirda Prezident Shavkat Mirziyoyev ta'kidlaganidek, barcha ushbu loyihalar to'g'ridan-to'g'ri xorijiy investitsiyalar hisobidan amalga oshirilmoqda. Birlashgan Arab Amirliklari, Saudiya Arabistoni, Turkiya, Xitoy va Germaniyadagi kompaniyalarga, shuningdek, Osiyo taraqqiyot banki, Osiyo infratuzilma investitsiyalari banki, Islom taraqqiyot banki, Yevropa tiklanish va rivojlanish banki, Jahon banki kabi xalqaro institutlarga samarali hamkorlik uchun minnatdorchilik bildirildi.

Xususiy sektorning ochiq kirishi sababli, so'nggi besh yil ichida O'zbekiston energetika sohasiga taxminan 20 milliard dollar to'g'ridan-to'g'ri xorijiy investitsiyalar jalb qilindi.

Avval faqat davlat ishtirok etgan sohada 24 ta mustaqil energiya ishlab chiqaruvchilar faoliyat yurita boshladi.

Xususan, "yashil energiya" sohasida 3,5 ming megavatt umumiy quvvatga ega yirik quyosh va shamol elektr stansiyalari ishga tushirildi, bu esa 10 milliard kilovatt-soatga tengdir. Bu "yashil energiya" ulushini energiya tizimida 16 foizgacha oshirishga imkon berdi.

Ma'lumki, o'tgan yilda mamlakatning Yalpi Ichki Mahsuloti tarixiy 100 milliard dollar ko'rsatkichiga erishdi. 2030 yilga kelib O'zbekiston iqtisodiyoti 200 milliard dollarga yetishi kerak.

Bu kelgusi besh yil ichida elektr energiyasiga bo'lgan talabni 1,5 barobar oshiradi. Bundan tashqari, Parij kelishuvi doirasida zararli gazlar chiqarilishini 2030 yilga kelib 35 foizga qisqartirish rejalashtirilmoqda.

Prezident energetika sohasidagi ustuvor yo'nalishlarni belgilab berdi.

Birinchidan, 2030 yilga qadar 19 ming megavatt qo'shimcha "yashil quvvatlar" quriladi, qayta tiklanadigan energiya ulushi 54 foizga oshiriladi. 2025 yilga kelib 3,4 ming megavatt quvvatga ega 18 ta quyosh va shamol stansiyasini, shuningdek, 1,8 ming megavatt quvvatga ega energiya saqlash tizimlarini ishga tushirish rejalashtirilmoqda. Bu kelgusi yilda "yashil energiya" ishlab chiqarishni 12 milliard kilovatt-soatgacha oshiradi. Shuningdek, ikki yil ichida xususiy hamkorlar bilan birgalikda 2 mingdan ortiq kichik va mikro gidroelektr stansiyalarini yaratishga qaratilgan keng ko'lamli dastur amalga oshiriladi.

Ikkinchidan, elektr energiyasi bozorini liberallashtirish davom ettiriladi. Kelgusi yil oxirigacha raqobatli ulgurji elektr energiyasi bozorini tashkil etish rejalashtirilmoqda. Davlat-xususiy sheriklik energiyani taqsimlash sohasiga ham joriy etiladi, tarmoqlarni modernizatsiya qilish uchun 4 milliard dollar investitsiya jalb qilinadi. Samarqand viloyatida mintaqaviy elektr tarmoqlarini xususiy sektor boshqarishiga o'tkazish bo'yicha birinchi loyiha ishlab chiqildi va xalqaro tender e'lon qilindi.

Uchinchidan, "yashil energiya" sohasida xalqaro hamkorlikni kengaytirish. COP-29 doirasida Qozog'iston, Ozarbayjon va Saudiya Arabistoni bilan Yevropaga "yashil energiya"ni qo'shma eksport qilish bo'yicha kelishuvlar imzolandi. Qo'shni mamlakatlar bilan birgalikda mintaqaviy energetika tizimining barqarorligini ta'minlash uchun yagona platforma ishga tushirildi.

Turtinchidan, "yashil energiya"ni boshqa iqtisodiyot sohalari va aholi turmush darajasini oshirish uchun yangi haydovchi sifatida rivojlantirish.

Allaqachon 1 ming megavatt umumiy quvvatga ega quyosh panellari o'rnatildi, bu esa har yili 1,5 milliard kilovatt-soat elektr energiyasini ishlab chiqarishga imkon beradi. "Yashil" tashabbuslarni qo'llab-quvvatlash davom ettiriladi va mutaxassislarni tayyorlash uchun dual ta'lim joriy etiladi.

– Bugungi tadbir mamlakatimiz energetikasining tarixida yangi sahifani ochadi. Ushbu loyihalar nafaqat