Yangi tashabbuslar ijtimoiy himoya tizimini kuchaytirish uchun taklif etildi.

O‘zbekiston – ijtimoiy davlat. Ushbu konstitutsiyaviy printsip asosida ijtimoiy yordam va qo‘llab-quvvatlash tizimi aholi bilan yaqinlashmoqda. Barcha mintaqalarda “Inson” markazlari ochilgan, mahallalarda esa 102 turdagi ijtimoiy xizmatlar joriy etilgan. Ijtimoiy xodimlar, uyma-uy yurib, oldin ro‘yxatga olinmagan 95 mingga yaqin muhtojlarga yordam ko‘rsatdilar. 51 ming kishiga nogironlik belgilangani, 26 ming kishi protez olgani ma’lum. 4 ming yolg‘iz keksalar aniqlanib, ularning uyida parvarishlash tashkil etildi. 5 ming nogiron bola bolalar bog‘chalari va maktablarga joylashtirildi.

Bunday manzilli ish olib borish natijasida ijtimoiy xizmatlar va yordam bo‘yicha xalq qabulxonalariga va hokimiyatlarga murojaatlarning soni 35 foizga kamaydi.

Uch oy oldin 14 ming rahbar viloyat va tuman darajasida 75 ming kam ta’minlangan oilalarga individual ishlash uchun biriktirilgan. Natijada, ushbu oilalardan 17 ming kishi doimiy ishga joylashtirilgan, 14 ming kishi tadbirkorlik va shaxsiy xo‘jaliklar hisobidan daromadlarini oshirdi. 30 ming bola bolalar bog‘chalari, to‘garaklar va kasb-hunar ta’limi bilan qamrab olindi, 45 ming muhtojga tibbiy yordam ko‘rsatildi.

Biroq, ayrim joylarda ishlar yetarlicha samarali tashkil etilmagan. Masalan, 184 rahbar birorta ham kam ta’minlangan oilaning uyiga tashrif buyurmagan. Nogironlar o‘rtasida bandlik darajasi mamlakat bo‘yicha o‘rtacha 20 foizni tashkil etadi, ammo Jalakuduk, Chimboy, Pastdargom, Chartak va Denaus tumanlarida bu ko‘rsatkich ancha past. Kelgusi yil uchun investitsiya dasturiga kiritilgan 598 ijtimoiy ob’ektning hech biri nogironlar uchun moslashtirilmagan.

Yig‘ilishda o‘zlashtirilgan kamchiliklar ko‘rib chiqildi va kelgusidagi choralar muhokama qilindi. Prezident ijtimoiy himoya tizimini mustahkamlash bo‘yicha yangi tashabbuslarni taqdim etdi.

Kelgusi yilda 1,2 million odamni qashshoqlikdan chiqarish uchun ta’lim, kasbiy tayyorgarlik, tibbiyot va yashash sharoitlarini yaxshilash masalalari hal qilinishi zarurligi ta’kidlandi.

Muvoffaqiyatli misollar ham mavjud. Masalan, Taylak va Kasansay tumanlarida 4,2 ming kam ta’minlangan oilalar va nogiron bolalarga dastlabki ta’lim beriladigan Rivojlanish markazlari ochildi. Viloyat hokimlariga bu tajribani o‘rganish va har bir tumanda joriy etish topshirildi.

Bundan tashqari, kelgusi yilda qashshoqlik darajasi yuqori bo‘lgan 1000 mahallada oilaviy bolalar bog‘chalari ochilishi rejalashtirilmoqda. Yangi yildan boshlab, bunday bog‘chalardagi joylarning 15 foizi kam ta’minlangan oilalar bolalariga beriladi va to‘lovning bir qismi davlat tomonidan subsidiyalanadi.

Kam ta’minlangan oilalar bolalarini o‘qitish uchun qo‘shimcha imkoniyatlar yaratiladi. 118 ming yosh kishi xorijiy tillar, IT va kasbiy ko‘nikmalarni o‘rganadi. Ushbu to‘garaklar uchun ota-onalarning xarajatlarining 80 foizi byudjetdan subsidiyalanadi. 2025 yilda 3,5 ming bunday bola grant asosida oliy ta’lim muassasalariga kiradi.

Mustaqil harakatlanolmaydigan 23 ming kam ta’minlangan oilalar uchun parvarish bilan ota-onalar, turmush o‘rtog‘i yoki farzandlari shug‘ullanadi. 2025 yil yanvaridan boshlab, 19 ming kishi uchun uyda parvarish tashkil etiladi, 4 ming kishi uchun esa kunduzgi parvarish ko‘rsatiladi. Bu 15 ming kishi, avval parvarish qilganlarga ish faoliyati bilan shug‘ullanish imkonini beradi. Davlat parvarish xizmatlarini ko‘rsatuvchi xususiy sektorga xarajatlarning 80 foizini qoplab beradi. Ushbu tashabbus avval Toshkentda, yil oxiriga qadar esa barcha viloyatlarda amalga oshiriladi.

460 ming kam ta’minlangan oilalar tibbiy yordamga muhtoj, 6 ming oilaga esa yashash sharoitlarini yaxshilash zarur. Kelgusi yilda tibbiy sug‘urta fondiga 185 milliard so‘m qo‘shimcha ajratiladi, bu mablag‘ muhtojlarga jarrohlik amaliyotlarini to‘lash uchun ishlatiladi. “Ijtimoiy daftarlar”dan olingan mablag‘lar faqat kam ta’minlangan oilalar yashash sharoitlarini yaxshilash va ularning daromadlarini oshirish uchun ishlatiladi.

Hozirgi kunda fuqarolarga ijtimoiy xizmatlar va yordam olish uchun 10 dan ortiq turli hujjatlarni taqdim etish talab etiladi. Endi ularning barchasi yagona ijtimoiy kartochka bilan almashtiriladi. Ushbu kartochka yordamida jamoat transportidan bepul foydalanish, elektr energiyasi, gaz va ta’lim xarajatlarini qoplash uchun kompensatsiya olish mumkin bo‘ladi. Naqdlari va ijtimoiy yordam ham ushbu kartaga o‘tkaziladi. Tizim 1 iyulga qadar Toshkent va Yangiyo‘l tumanida sinovdan o‘tkaziladi va keyinchalik keng joriy etiladi.

Yig‘ilishda shuningdek, nogironlarga ko‘mak berish masalalari muhokama qilindi. 33 tumanlarda reabilitatsiya darajasi juda past bo‘lib chiqdi. Har bir viloyat va tuman shifoxonasida reabilitatsiya xizmatlarini tashkil etish topshirildi. 12 ta reabilitatsiya markazida ergoterapiya, fizioterapiya va davolovchi gimnastika xizmatlarini moliyalashtirish 5 barobarga oshiriladi. 7 ta tibbiyot oliygohida reabilitatsiya kafedralari ochiladi va o‘qituvchilar Janubiy Koreya tajribasi asos